Cá háit a bhfuil tú ag iarraidh dul?
Is é an lá inniu ‘Lá Domhanda an Chineáltais’. Is lá é nuair a dhéanann daoine iarracht cineáltas beag de chineál éigin a dhéanamh do dhuine éigin eile.
Ní chaithfidh tú bláthanna a cheannach le bheith cineálta – ach cuidíonn sé, in amanna!
Ní chosnaíonn sé pingin bheith cineálta! Ní chaithfidh tú bronntanas nó bláthanna a cheannach do dhuine éigin. Tá cuid mhór dóigheanna ann ina dtig linn cineáltas a léiriú do dhaoine eile. In amanna, is leor aoibh gháire a dhéanamh le duine nó focal beag deas a rá leis nó léi.
Cuidigh sa teach!
Thiocfadh leat lámh chuidithe a thabhairt sa teach, nó sa seomra ranga, go fiú mura n-iarrann duine ar bith ort sin a dhéanamh. Thig leat a chinntiú nach bhfágtar duine ar bith ar lár agus sibh ag súgradh ar scoil. Nó cad é faoi scairt a chur ar do mhamó nó do dhaideo, le go mbeidh a fhios acu go bhfuil tú ag smaoineamh orthu!
Sa Ghaeilge, tá baint ag na focail cineálta agus cineáltas leis an fhocal cineál. Sa Ghaeilge nua, ciallaíonn cineál ‘sórt’ nó ‘saghas’, ach sa seanam, bhíodh ciall eile leis. Baineadh úsáid as cineál le cur síos ar ghrúpa daoine a bhí gaolta lena chéile – daoine den chineál chéanna. In amanna, úsáideadh an focal cineál le cur síos ar ghrúpa de chlanna, a raibh ceangal nó gaol eatarthu.
Má tá an sloinne Ó Néill nó Mac Lochlainn nó Ó Rathaille ort – baineann tú le ‘Cineál Eoghain’. Más Ó Dónaill nó Ó Dochartaigh is sloinne duit, baineann tú le ‘Cineál Chonaill’.
Níos moille sa stair tháinig an aidiacht cineálta isteach sa chaint agus an chiall a bhí leis ná caitheamh le duine mar a chaitheann tú le duine de do chineál féin, mar dhuine a bhfuil tú gaolta leis nó léi!
Cuireadh tús le ‘Lá Domhanda an Chineáltais’ sa bhliain 1998 sa tSeapáin. Sa lá atá inniu ann, bíonn Lá an Chineáltais ann i gcuid mhaith tíortha, fud fad an domhain, ó Éirinn go dtí an Astráil. Agus níl a fhios againn an comhtharlú é, ach tá sé iontach tráthúil go dtiteann Lá an Chineáltais amach le linn na Seachtaine Frithbhulaíochta.
Léirímid cineáltas nuair a bhíonn meas againn ar gach duine agus nuair nach bhfágaimid aon duine ar lár – agus ní hé amháin go gcuidíonn an cineáltas le daoine eile, mothaímid féin níos fearr nuair a bhímid cineálta leis na daoine thart timpeall orainn!
Mothaímid uilig níos fearr nuair a bhímid cineálta lena chéile!
Le plé
😇 Cad é an rud is cineálta a rinne duine ar bith duitse riamh?
😇 Mar rang, déanaigí liosta de na cineálacha rudaí a thiocfadh linn a dhéanamh ar Lá Domhanda an Chineáltais.
Leathanach baile!
Leathanach baile nuachta
Léigh leabhar
Folláine
Faigh cúnamh