logo Nuacht Anois

 

Cá as a dtagann ár mBia?

An 12ú Samhain, 2025

Ní ón siopa a thagann bia! Is fíor go bhfaighimid ár mbia sa siopa go minic, ach cá bhfaigheann na siopadóirí an bia?


Tagann bia ó phlandaí agus ó ainmhithe.


Bia ó Phlandaí

Fásann torthaí mar úlla, bananaí agus oráistí ar chrainn.


Fásann sútha talún ar thoir.


Ach, ní féidir gach bia a fhás in Éirinn mar tá an aimsir rófhliuch agus rófhuar anseo.


In amanna, fásann daoine bia i dtithe gloine sa tír seo. Ní bhíonn sé fliuch ná fuar taobh istigh den teach gloine.


Bia ó Ainmhithe

Faighimid feoil ó ainmhithe, mar shampla, bó, muc agus sicín.

Faighimid bainne ón bhó fosta.


Déantar cáis, iógart agus im as bainne.

(Cáis, iógart, im... agus uibheacha. Ní dhéantar uibheacha as bainne!)


Sláintiúil agus míshláintiúil

Tá bia nádúrtha, cosúil le torthaí agus glasraí, sláintiúil dúinn.


Uaireanta, déantar bia i monarchana.

(bia  á dhéanamh réidh i monarcha)


Ní bhíonn an bia sin chomh maith dúinn. Is féidir an bia sin a bheith míshláintiúil dúinn má ithimid barraíocht de.


An chéad uair eile a bheidh tú ag ithe, smaoinigh: cá as ar tháinig mo chuid bia?


Ceisteanna:

  1. Cá háit a bhfaighimid bia go minic?
  2. Ainmnigh toradh amháin a fhásann ar chrann.
  3. Cad chuige nach bhfásann gach sórt bia in Éirinn?
  4. Cad é a fhaighimid ón bhó?
  5. Cad é a dhéantar as bainne?
  6. Ainmnigh dhá chineál bia atá sláintiúil dúinn.


Le plé nó le déanamh:

  • Tarraing pictiúr de bhianna a thagann ó phlandaí agus bianna a thagann ó ainmhithe.
  • Déan bosca bia sláintiúil: Gearr pictiúir as irisí nó tarraing bianna atá maith don chorp agus cuir isteach i mbosca nó ar phóstaer iad.
  • Imir cluiche sórtála: Tabhair pictiúir do na páistí agus iarr orthu iad a chur i ngrúpaí – “Bia ó Phlandaí” agus “Bia ó Ainmhithe”.

* Thig le daltaí níos sine / múinteoirí an fillteán fíricí seo a léamh ar thopaic an bhia (agus i bhfad níos mó eolais ann).


meas